PREVENCIJA KARCINOMA GRLIĆA MATERICE
Rak grlića materice je zloćudna bolest koja nastaje nekontrolisanim rastom stanica, koje čine grlic materice.
Najveći faktor rizika za karcinom je infekcija uzrokovana Human Papiloma Virus(HPV).
Oboljenje se može spriječiti u 80% slučajeva, redovnim pregledom i to Papa testom.
Rak vrata materice zauzima drugo mjesto kako po učestalosti javljanja tako i po mortalitetu od ginekoloških karcinoma poslije raka dojke. Ovo oboljenje najčešće se javlja kod žena od 25 do 50 godine starosti. Svake godine u svijetu oboli oko 500.000 žena, a umre oko 250.000.
Najčešće karcinom grlica materice ne daje nikakve simptome u svom ranom stadijumu. Zato za ranu dijagnozu je veoma vazno ici na redovne ginekoloske preglede jednom godisnje, cak i kada nemate nikakvih simptoma.
Ukoliko žena ne odlazi na redovne ginekološke preglede (jednom godišnje), gotovo da je nemoguće postaviti blagovremenu dijagnozu.
Uzroci bolesti nisu posve poznati, ali faktori rizika koji povećavaju mogućnost oboljenja su slijedeći:
– HPV infekcije-subtipovi 16, 18, 31, 33 i 35. HPV se može prenijeti spolnim putem pa je svaka spolna aktivna žena izložena riziku.
– Rani početak spolnog života i veći broj seksualnih partnera.
-imunosupresija (“slab” imuni sistem organizma predstavlja osnov za razvoj karcinoma)
– Pušenje.
– genitalne infekcije
– hemijska karcinogeneza (pušenje, imunosupresivni lijekovi, hemioterapeutici, alkohol)
– faktori vezani za muškog partnera (uzrast muškarca u vrijeme prvog seksualnog odnosa, promiskuitetno ponašanje)
– način zivota (nizak socio-ekonomski status, neredovna, slaba ishrana, stresni događaji- povećavaju rizik za nastanak karcinoma)
Klinička slika je dosta šarolika, ali se izdvajaju:
– postkoitalno krvarenje (krvarenje nakon odnosa)
– postmenopauzalno ili intermenstrualno krvarenje (krvarenje između ciklusa)
– abnormalno pojačan sekret
– masivno krvarenje
Pregled ginekologa najmanje jednom godišnje u cilju ranog otkrivanja karcinoma grlića materice treba da obuhvati:
– ginekoloski palpatorni pregled
– PAPA test i kolposkopija
– uzimanje briseva sa grlića materice
– tumor markeri
– laboratorijske analize
– edukaciju i savjetovalište
Ukoliko se otkrije na vreme, karcinom grlića materice je izlečiva bolest!
- Papa test i danas važi za :
- Tačnu
- Bezbolnu
- Jeftinu
- Efikasnu
- Screening metodu dostupnu svakoj ženi.
NE ZANEMARITI ZNAČAJ CERVICITISA U NASTANKU KARCINOMA GRLIĆA
Zapaljenje grlića materice(cervicitis) jedno je od najčešćih oboljenja genitalnih organa žene.
Njegova frekvenca kreće se od 40-70%, a pri sistematskim pregledima žena bez posebnih subjektivnih tegoba nalazi se gotovo u 60% slučajeva.
Simptomi cervicitisa:
- obilan vaginalni iscjedak
- bolovi u predjelu leđa po tipu lumboiscialgije
- bolovi u dnu stomaka
- bolovi pri odnosu
Liječenje cervicitisa zahtijeva punu pažnju što nije jednostavno ni lako obzirom da veliki broj žena boluje od ove bolesti, kao i na tvrdokornost zapaljenskog procesa. Terapija cervicita i njegovih posljedica predstavlja preventivu patoloških epitela (CIN) i karcinoma grlića materice. Pod uticajem liječenja zavisno od metode, postiže se trajno izlječenje u 92-93% slučajeva u roku od 2-3 mjeseca
Savremena ginekologija raspolaže širokim izborom terapeutskih metoda liječenja cervicitisa:
– medikamentozna terapija
– hemijska kaustična sredstva
– toplotna koagulacija
– kriokauterizacija
– kauterizacija laserom
Kod bolova u krstima i dnu stomaka, te pri odnosu uvijek treba pomisliti na hronični cervicitis
Za prevenciju raka grlića nije važno samo uraditi PA-PA test jednom godišnje, nego i liječiti i izliječiti hronični cervicitis.
Nema zdrave žene bez zdravog grlića